Τετάρτη 22 Απριλίου 2009

Το ταξίδι της Atraphaxis billardieri






Η γεωλογική ιστορία της γης χωρίζεται σε αιώνες. Ο τελευταίος γεωλογικός αιώνας με διάρκεια 70 εκ. χρόνια είναι αυτός που διανύουμε και λέγεται καινοζωικός.
Η χλωρίδα αυτού του αιώνα καταλήγει σε μορφές ειδών όχι πολύ διαφορετικές από τις σημερινές.
Ο καινοζωικός αιώνας χωρίζεται σε δύο περιόδους ,στο τριτογενές και στο τεταρτογενές.
Στις δύο τελευταίες υποπεριόδους του τριτογενούς την μειόκαινο και στην πλειόκαινο πριν περίπου 6 έως 1,5 εκ. χρόνια η Σάμος ήταν ενωμένη με την απέναντι ακτή της Τουρκίας.
Μπαίνοντας στην περίοδο που διανύουμε τώρα δηλαδή την τεταρτογενή, αρχίζει η πρώτη υποπερίοδος που ονομάστηκε πλειστόκαινος. Χαρακτηρίστηκε σαν περίοδος με συνεχόμενες εποχές παγετώνων. Η Σάμος παραμένει ακόμα ενωμένη μα την Ασία.
Η πλειστόκαινος περίοδος αντιστοιχεί στην παλαιολιθική εποχή.
Την πλειστόκαινο ακολουθεί η ολόκαινος υποπερίοδος που αντιστοιχεί στο σήμερα.
Χρονολογικά αυτή η υποπερίοδος ξεκίνησε πριν περίπου 15000 χρόνια. Η θάλασσα σιγά σιγά αρχίζει να ανεβαίνει και η Σάμος αποχωρίζεται την απέναντι στεριά και γίνεται νησί.
H Atraphaxis billardieri είναι ένα φυτό, μικρό θαμνάκι καλύτερα που του αρέσει να διεισδύει εκμεταλλευόμενο τις γεωλογικές μεταβολές της γης. Πατρίδα του θεωρούνται οι στέπες της βορειοανατολικής Ευρώπης και της Σιβηρίας. Όταν λοιπόν οι περιοχές αυτές άρχισαν στην περίοδο της πλειστόκαινου να παγώνουν, μετανάστευσε σε πιο θερμά και ξερά κλίματα και διείσδυσε στην κεντρική και ανατολική Τουρκία, στο βόρειο Ιράν και στην βόρεια Συρία. Η Σάμος εκείνες τις εποχές ήταν ενωμένη με την Ασία και έφτασε έτσι μέχρι τα μέρη μας.
Βρήκε ψηλά στον Καρβούνη και στον Κέρκη ιδανικές εδαφοκλιματικές συνθήκες εφόσον την εποχή εκείνη το κλίμα του βουνού πρέπει να ήταν περίπου το ίδιο με αυτό που επικρατούσε στα υψίπεδα της ανατολής. Ηταν δηλαδή ψυχρότερο από το σημερινό και μάλλον διήρκεσε τόσο που έδωσε την δυνατότητα στο φυτό να εγκλιματιστεί. Όταν το κλίμα άρχισε να γίνεται θερμότερο κάποια φυτά απωθήθηκαν από άλλα που επέστρεψαν από τα νότια αλλά η Atraphaxis billardieri άντεξε στην πίεση και τον ανταγωνισμό και στέριωσε εκεί ψηλά στις κορυφές σχηματίζοντας με τα χρόνια έναν υγιή βιότοπο σαν αυτό που απολαμβάνουν σήμερα οι επισκέπτες των ψηλών κορυφών της Σάμου  εκεί γύρω στα τέλη του Μαΐου αρχές Ιουνίου.
Σήμερα το φυτό αυτό έχει χαρακτηριστεί ως απομονωμένος αντιπρόσωπος ενός ασιατικού γένους και είναι σπάνιο είδος πετρώδους μακίας σε ασβεστολιθικό πέτρωμα. Εχει κοινοτικό ενδιαφέρον καθώς η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που το φιλοξενεί και πιθανότατα ο Κέρκης είναι ο μόνος τόπος που αναπτύσσει σταθερούς πληθυσμούς.

3 σχόλια:

Aθηνά Π.Κ. είπε...

Καλημέρα
Χριστός Ανέστη!!
Χρόνια πολλά με υγεία ,χαρά, αγάπη και διάθεση για φωτογραφικά οδοιπορικά στην Σαμιώτικη εξοχή !!
Χρόνια πολλά για την ονομαστική εορτή σου!!

George Papagiannis είπε...

Πολύ καλό και διδακτικό άρθρο
Μπράβο περιμένουμε και άλλα.

Αβραμάκης Μανώλης είπε...

Έχετε μήπως βρει κάποιο κοινό ή τοπικό όνομα του φυτού ; Ευχαριστώ
Αβραμάκης Μανώλης
Avramak@gmail.com