5 Ιουνίου.Παγκόσμια ημέρα για τo περιβάλλον και....νυχτερίδες

Οι νυχτερίδες είναι μια από τις λιγότερο δημοφιλείς ομάδες ζώων του πλανήτη. Συναγωνίζονται μόνο με τα φίδια και τα ποντίκια. Μας φοβίζει το σκοτάδι και το άγνωστο που το σκοτάδι εμπεριέχει και οι νυχτερίδες πετάνε αποκλειστικά μέσα στο σκοτάδι. Δεν έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για αυτές για τον λόγο ότι δεν έχουν συγγενείς στο ζωικό βασίλειο που να πετάνε την ημέρα σε αντίθεση με τα νυκτόβια πουλιά που έχουν ημερόβιους συγγενείς. Οι νυχτερίδες δεν είναι πουλιά. Είναι θηλαστικά και τα μόνα που πετάνε. Γεννούν κατά μέσο όρο ένα μικρό το χρόνο το οποίο θηλάζουν και φροντίζουν μέχρι την ώρα που θα μπορεί να πετάξει μόνο του. Οι νυχτερίδες δεν είναι τυφλές ούτε πίνουν αίμα. Στην πραγματικότητα 3 είδη (που ζουν σήμερα κόσμο σε περιοχές της Κ. Αμερικής) από τα 1100 που υπάρχουν στον πλανήτη τρέφονται με αίμα. Οι Ευρωπαϊκές αλλά και οι Ελληνικές καθώς και οι νυχτερίδες που ζουν στην Σάμο τρέφονται αποκλειστικά με έντομα. Σε κάποια μέρη του πλανήτη όπως για παράδειγμα στην Κίνα οι νυχτερίδες είναι πιο δημοφιλείς και έχουν συνδεθεί με την ευημερία και την καλή τύχη. Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 35 είδη που σημαίνει ότι ένα στα τρία είδη θηλαστικών στη χώρα μας είναι νυχτερίδα.Η Σάμος φιλοξενεί περί τα 10 είδη νυχτερίδας. Επομένως πρόκειται για έναν εξαιρετικά σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα της βιοποικιλότητας κάτι το οποίο δυστυχώς στον περισσότερο κόσμο είναι άγνωστο. Ο βασικός ρόλος τους στα οικοσυστήματα είναι ο έλεγχος των πληθυσμών των εντόμων. Την ημέρα τα κυνηγάνε τα πουλιά και την νύχτα οι νυχτερίδες. Μια νυχτερίδα της Σάμου για παράδειγμα που δεν ζυγίζει πάνω από 20 γρ μπορεί να καταναλώσει σε ένα βράδυ περίπου 3000 έντομα. Φανταστείτε πόσες εκατοντάδες χιλιάδες έντομα μπορεί να καταναλώσει μα αποικία νυχτερίδων σε ένα βράδυ. Να λοιπόν το φυσικό εντομοαπωθητικό. Έχει αποδειχτεί επίσης ότι πολλά από τα έντομα που καταναλώνουν είναι και καταστροφικά για τις καλλιέργειες. Λόγω της σημασίας τους όλες οι νυχτερίδες προστατεύονται αυστηρά τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο. Το σημαντικότερο ίσως μέτρο για τη προστασία τους είναι η σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι τόσο οι νυχτερίδες όσο και εμείς είμαστε κρίκοι στην ίδια αλυσίδα και οποιοσδήποτε κρίκος αυτής της αλυσίδας σπάσει θα επηρεάσει όλη την αλυσίδα και φυσικά και εμάς τους ίδιους. Προτού αναρωτηθούμε σε τι είναι χρήσιμες οι νυχτερίδες ας αναλογιστούμε πρώτα σε τι είμαστε χρήσιμοι εμείς.

Το κείμενο βασίζεται  στην παρουσίαση της Δρ Έλενα Παπαδάτου Περιβαλλοντολόγου από το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ για την βιοποικιλότητα του Βαγγέλη Ευθυμίου με διεύθυνση φωτογραφίας Δημήτρη Κορδελά, παραγωγής ΕΡΤ 2011,μορφές ζωής μορφές πνοής.

Λήψη γενετικού υλικού από το είδος Nyctalus leisleri 

Ο προσδιορισμός των νυχτερίδων γίνεται όπως είναι φυσικό βραδυνές ώρες. Εντοπίζονται με ειδικό μηχάνημα που συλλαμβάνει τους υπερήχους που εκπέμπουν. Παγιδεύονται με ειδικό δίχτυ που απλώνεται σαν κουρτίνα.Λόγω της λεπτότητας του οι νυχτερίδες δεν το αντιλαμβάνονται και πέφτουν επάνω του. Μπλέκονται πάνω του και δεν μπορούν να ξεφύγουν.Αφού γίνει η καταγραφή τους, προσδιοριστεί το είδος, το φύλλο,η ηλικία,το βάρος  και άλλα χαρακτηριστικά αφείνονται ελεύθερες για να συνεχίσουν την βραδινή τους περιπλάνηση.
Στην Σάμο εξαιρετικοί βιότοποι για νυχτερίδες αποτελούν  μικροί υγρότοποι του Καρβούνη στην ζώνη της μαύρης πεύκης.

Μέτρηση βιομετρικών χαρακτηριστικών