Πέμπτη 24 Μαΐου 2012

Το τσάι του βουνού της Σάμου πρέπει να προστατευθεί.

Πρόκειται για το είδος Sideritis sipylea,το οποίο εξαπλώνεται στις ορεινές περιοχές του Κέρκη και του Καρβούνη σε υψόμετρο 700-1400 μ. κυρίως σε βραχώδεις  και ξερές ασβεστολιθικές  τοποθεσίες. Η επιστημονική ονομασία του γένους sideritis, που περιλαμβάνει περίπου 150 διαφορετικά είδη, προέρχεται από την ελληνική λέξη «σίδηρος» ακριβώς λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σ’ αυτό το στοιχείο. Το είδος αυτό έχει φαρμακευτικές ιδιότητες που αξιοποιούνται από την παραδοσιακή ιατρική στην αντιμετώπιση της βρογχίτιδας, στην ανακούφιση του κοινού κρυολογήματος, αλλά και στην καταστολή του εμφυσήματος των πνευμόνων.

Δυστυχώς όμως,αυτές οι θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού,πολύ συχνά κάθε χρόνο  οδηγούν στην αλόγιστη και δίχως έλεγχο και κανόνες, συλλογή του. Ο αριθμός των συλλεκτών στα δύο βουνά  είναι άγνωστος, αφού είναι παντελής η έλλειψη συστήματος αδειοδότησης, ενώ η άγνοια και οι λαθεμένες πρακτικές (όπως λ.χ. το ξερίζωμα των φυτών) οδηγούν σε σημαντική μείωση των πληθυσμών του και κατά συνέπεια σε διατάραξη των οικοτόπων. Η ορθή συλλογή θα πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας του τον Ιούνιο και Ιούλιο, ως εξής: Κόβουμε μόνο το στέλεχος με τα άνθη, χρησιμοποιώντας κοφτερή λεπίδα ή ψαλίδι, πάνω από το ξυλώδες τμήμα του φυτού, αφήνοντας παράλληλα τουλάχιστον το 1/2 με καλά ανεπτυγμένους ανθοφόρους βλαστούς . Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται ο πολλαπλασιασμός του μέσω των σπόρων. Εξίσου σημαντική είναι και η αποθήκευσή του, η οποία θα πρέπει να γίνεται μέσα σε βαμβακερές ή χάρτινες σακούλες, απαραιτήτως στεγνές και καθαρές και εν συνεχεία να φυλάσσεται μακριά από τον ήλιο, την υγρασία και τη σκόνη.


Δευτέρα 14 Μαΐου 2012

Himantoglossum comperianum

Syn.Comperia comperiana,C.taurica,O.comperiana,C.carduchorum
Φυτό μέχρι 60 εκ.Φύλλα 3-4 προμήκη-γλωσσοειδή έως λογχοειδή 15x4 εκ.
Στάχυς ευρέως κυλινδρικός, κάπως αραιός. Βράκτια γραμμοειδή έως λογχοειδή.
Σέπαλα καλυπτρόμορφα καφεκόκκινα με πράσινες ραβδώσεις.
Πέταλα κολπωτά. Χείλος τρίλοβο σε σχήμα σπάτουλας, απαλό ρόζ αλλά και με πιό σκούρες αποχρώσεις.Οι πλαϊνοί λοβοί επιμηκύνονται σε εκκρεμή γραμμοειδή  τμήματα και ο μεσαίος χωρίζεται σε δυο τμήματα, όλα από 8 έως 10 εκ.
Ανθίζει στα τέλη Απρίλη αρχές Μαΐου σε δάση κωνοφόρων και φυλλοβόλων από τα 500εως1700 μέτρα.
Είναι είδος της Νότιας και Ανατολικής Τουρκίας με δυτικότερο όριο εξάπλωσης τα μεγάλα νησιά του Αν.Αιγαίου.


Η κομπέρια είναι το πιο σπάνιο και το πιο όμορφο φυτό των νησιών του Αν.Αιγαίου.Είναι μια άγρια ορχιδέα.
Στην Λέσβο σε μια περιοχή κοντά στην Αγιάσο υπάρχει ένας πολύ μικρός αριθμός φυτών γνωστός μόνο σε λίγους,στην Χίο επίσης και φέτος φωτογραφήθηκε για πρώτη φορά και στην Σάμο επιβεβαιώνοντας έτσι παλιές αναφορές για την ύπαρξη της.


Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά η προνομιακή θέση του νησιού και εμπλουτίζεται το παρόν ιστολόγιο με ένα καινούργιο και σπάνιο είδος της Ελληνικής χλωρίδας.


Παραθέτω τέλος το σχόλιο του φίλου  Σπύρου Τσιφτσή από τους λίγους ειδικούς του χώρου στην Ελλάδα. 
 Σε άλλες χώρες, πριν αρκετά χρόνια ιδρύθηκαν ενώσεις που αποσκοπούσαν στη γνώση και προστασία των ορχεοειδών. Σχεδόν σε κάθε χώρα της δυτικής (και όχι μόνο) Ευρώπης υπάρχουν τέτοιες ενώσεις τα μέλη των οποίων έκαναν συστηματικά καταγραφές ειδών. Η δημιουργία αυτών των ενώσεων (δεν θα ήθελα να χρησιμοποιήσω τον όρο εταιρία καθώς παραπέμπει αλλού) προέκυψε από την ανάγκη των ορχεοειδών και αποσκοπούσε στο να απαντήσει σε συγκεκριμένα ερωτήματα: ποια είδη έχουμε, που τα έχουμε και πως θα τα προστατέψουμε! κινούμενοι σε αυτό το πλαίσιο δημιούργησαν βάσεις με πολλά δεδομένα τα οποία αργότερα χρησιμοποίησαν για την προστασία των ειδών. Βέβαια αρωγός ήταν και η Πολιτεία αλλά δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει τις φιλότιμες προσπάθειες των μεμονωμένων ατόμων.